Vakantie

Nieuwjaarsbrief 2015

Lieve vrienden en familie,

Allereerst iedereen een goed en gezond 2015. Al weer een jaar voorbij, en nog altijd in Addis. Hier vieren ze overmorgen kerst.

Hier vieren ze 7 januari kerst; typisch Ethiopische afbeelding

Wat houdt ons bezig verder? Nou, we zijn lekker aan het werk. Ineke geeft Nederlandse les aan de Nederlandse kids op de Taaltoekel, de 12-14 jarigen. Daarnaast geeft ze inburgeringscursussen aan Ethiopiërs en Somaliërs: vorig schooljaar 3 cursussen en momenteel al weer in de voorbereiding op de tweede van dit jaar. Het is altijd weer afwachten of zich voldoende cursisten aanmelden, maar steeds zijn er weer jonge mensen die een relatie aangaan met een Nederlander, of die een Ethiopische of Somalische partner hebben die in Nederland een baan heeft. En natuurlijk is er ook het vrijwilligerswerk op Alemachen, het kindertehuis voor gehandicapte kinderen, kijk maar eens op de website: www.alemachen.cbiset.com

Trotse boer kweekt koninginnen voor nieuwe bijenvolken

Gerrit is afgelopen maanden weer vrij veel het land in geweest om acht innovatie projecten te bezoeken. Kleine projecten (100.000 Euro) waarin een innovatie op praktijkschaal wordt getest.Er zitten erg leuke ideeën tussen, bijv. meel maken van ‘taro’, een knolgewasje dat in sommige gebieden de hoofdmoot van het dieet uitmaakt. Daarnaast studies gedaan naar compost (kun je compost op commerciële schaal maken?) en naar honingexport (kunnen boeren in West Ethiopië binnen 3 jaar 1000 ton biologische honing leveren aan een Duitse importeur?).

We proberen elke week acte de présence te geven bij het koortje van de Duitse kerk. Het is niet alleen heerlijk om samen te zingen, het geeft ook wat andere contacten dan collega’s en werkrelaties. We hebben wat reserves bij de kerk trouwens: er is sinds een paar maanden een nieuw domineesechtpaar gekomen, dat voorgaat in de diensten. Mwah, we zijn eigenlijk verre van enthousiast, dus we gaan wat minder vaak op zondag naar de vieringen. Maar ja, de gemeenschap blijft leuk; dat kunnen we toch niet opgeven. En er komen maandelijkse Taize-vieringen!

Wusha, onze nieuwe huisgenoot

Sinds kort hebben we een nieuwe huisgenoot: Wusha, een jonge pup. Ze is bij ons over de muur in de tuin gegooid, en we konden haar toch moeilijk teruggooien. Dus hebben we haar maar geadopteerd. Een “haar” uiteraard, vrouwtjeshonden zijn in deze samenleving niet geliefd. Ze zijn maar lastig, trekken reutjes aan, krijgen jongen etc, dus ze worden daarom maar op straat gegooid, of op de vuilnishoop. Enfin, ze is nu deel van de familie. We doen ons best haar zindelijk te krijgen, en te leren waar ze wel en waar ze niet op mag bijten. Onze Alesi is inmiddels 15 jaar, en heeft er soms wat moeite mee wanneer Wusha bij haar in de mand kruipt. Poes Moksi vindt ‘t nu wel gezellig, een speelmaatje in de tuin. Voor de rest laat ‘t haar onverschillig, zoals een poes betaamt. We hopen dat Wusha t.z.t mee terug kan naar Nederland.

We rijden onder de nieuwe (Chinese) lightrail door

Iets over de stad Addis: het is één grote bouwput. Nog steeds zijn ze druk bezig met het construeren van de lightrail dwars door de stad, in diverse richtingen. De hele infrastructuur is daardoor veranderd. Waar voorheen wegen elkaar kruisten zijn die overgangen nu verdwenen, of zijn er viaducten of tunnels gebouwd, of nog in aanbouw. Tegelijk worden er veel wegen vernieuwd, want als je toch bezig bent…. Rioleringen kun je dan beter ook maar gelijk vervangen. Het plan was dat de trein door de stad in januari zou gaan rijden, maar dat wordt bij lange na niet gehaald. Waarschijnlijk is het streven de eerste treinen te laten rijden vóór de verkiezingen in mei a.s. ter meerdere glorie van onze geweldige regering.

straatbeeld Addis vlakbij ons huis

De verkiezingen zullen nog wel spannend worden. Niet voor wat betreft de uitslag. De heersende partij wordt ongetwijfeld met een grote meerderheid herkozen. Als je ziet wat ze presteren is dat ook wel terecht. De spanning zit in hun omgang met de democratie. Ze misbruiken hun macht om alles te controleren en naar hun hand te zetten. Afgelopen maanden bijv. is iedereen die van de regering afhankelijk is gedwongen een ‘politieke training’ te volgen: leraren, ambtenaren en studenten. Mensen die niet komen opdagen hebben een probleem; bv. studenten worden voor een jaar van de universiteit geweerd. De training is een lofzang op de regerende partij en haar ideologie van de ‘developmental state’: de staat neemt de leiding bij de ontwikkeling van het land en mensen die “de stabliteit bedreigen” worden gevangen gezet. Dat zijn er intussen tienduizenden. Velen zijn mensen wiens enige ‘misdaad’ is dat ze opkomen voor hun rechten; bijv. om te demonstreren. Kritische journalisten zijn er al niet meer in Ethiopie. En zij die naar het buitenland vluchten worden als criminelen bestempeld. Hetzelfde geldt voor de politieke oppositie; er zijn officieel 91 politieke partijen. Diegene die nog in het land zijn krijgen niks voor elkaar en die naar het buitenland zijn gevlucht worden door de regering als crimineel weggezet. Helaas besteden internationale media ook nauwelijks aandacht aan het land; ze hebben er geen journalisten zitten dus als ze al informatie krijgen dan kunnen ze dat niet ‘onafhankelijk verifieren’. Clubs als Amnesty doen wel hen best maar worden door de regering weggezet als leugenaars. Onlangs zei de premier ‘the camel keeps walking while the dogs bark’. Met andere woorden: kletsen jullie maar raak, wij gaan gewoon door.

Bij Ankober, de oude hoofdstad van Ethiopië.

Een hoogtepunt afgelopen jaar voor ons was het kopen van een appartement voor de kinderen in Amsterdam. Vlak bij het Amstelstation zitten ze met z’n tweetjes gezellig te werken/studeren. Rienke is in 25 minuten op haar werk in Utrecht (marketing manager bij Vixion) en Jenne Jan fietst in 10 minuten naar de UVA voor zijn master Journalistiek en Media. Deze kerst waren ze hier bij ons en hebben we oost Ethiopië verkend: twee wildparken en twee stadjes. Met name Harar was erg leuk: een oud stad-staatje van smalle straatjes met kleurige huizen en fleurige mensen. Een paar jaar geleden door Unesco onderscheiden met een vredesprijs omdat de 60% moslims in goede harmonie leven met de 40% christenen.

Lieve groet,

Gerrit en Ineke

O ja, we genieten nog volop van de vele vogels (foto’s uiteraard dor Gerrit genomen)

Vakantie in het hart van Ethiopia

Een half jaar na onze aankomst in Ethiopie konden we eindelijk de kids verwelkomen. Op 18 dec. stapten ze samen uit het vliegtuig. JJ na een lange overstap in Istanbul en Rienke na een hectische tijd van inpakken en opslaan van haar huisraad. De vele mensen die haar daarbij hebben geholpen vooral toen ze de laatste week een arm brak: ook onze dank is groot. Rienke blijft de komende maanden in Ethiopie om onderzoek te doen naar de relatie tussen een Nederlandse investeerder en lokale boeren.

Op de 19-de zijn we met z’n viertjes vertrokken naar het noorden van Ethiopie, het hart van het historische keizerrijk. Hoe de twee weken weer te geven? Misschien zeggen de foto’s meer dan onze uitleg; zie onderaan dit bericht. Kort samengevat: we zijn zeer onder de indruk van de natuur, de hardnekkigheid van de boeren, de culturele en historische rijkdom in kloosters en rotskerken en de diepe religieuziteit van monniken en pelgrims. In één woord: bijbelse taferelen. De reis alleen al is bijzonder: tijdens de 2000 km die we gereden hebben zagen we telkens nieuwe, adembenemende uitzichten. Ruige bergen, steile kliffen, mooie valleien.

Onze eerste grote stop is Bahir Dar waar we met de boot de Ure Kidane kerk bezoeken op een schierleiland in het Tana meer. Ruim 500 jaar oud, maar nog springlevend. De binnenmuren beschermen de ark; een replika van het orgineel dat zich in Axum bevindt. De muren zijn beschilderd met kleurrijke strips waaruit de gelovige kan leren hoe het allemaal zit en zal zijn. Heiligen en heidenen; hemel en hel. De monniken reciteren en zingen onder begeleiding van de troms. Eerst steunen ze op hun lange stokken, dan gaan ze klappen en glinsteren. Sommigen lijken in trance te geraken.

Onze volgende stop is Gondar, de zeventiende-eeuwse hoofdstad. De ruïnes van een kluit kastelen gebouwd in samenspraak met Portugezen, zijn indrukwekkend. Het is wel vergane glorie, maar wel echte glorie. Een eindje buiten het centrum bezoeken we de Debre Berhan Selassie kerk; ook geheel onder de strips, in het bijzonder 144 paar engelen-ogen op het plafond die de mens(en) vanuit alle ooghoeken inde gaten houden.

Daarna een 4-daagse trektocht op weg naar Lalibela. We lopen 70 km door dorpjes en langs kliffen, en overnachten in lokale hutten waar we thee, bier en eten krijgen. Het was wel es afzien: 22 km op een dag waarbij je de helft van de tijd over een verzameling scherpe stenen loopt is voor ons wel het maximale; vooral voor Ineke’s knieën. Ze heeft die dag dan ook een paar stukjes te paard gedaan. Dat geeft ook wel weer een leuk effect. Paarden zijn er zat; net als ezels. En vogels, maar laten we het daar dit keer maar niet over hebben. Wel even over de bloedend-hart-bavianen. Hoe ze aan hun naam komen is wel duidelijk van de foto’s. Het zijn vegetarische rakkers die de oogst van de velden jatten. Als de boeren hen verjagen met kabaal en stenen verschuilen ze zich (s nachts) in de steile kliffen. Onderling willen ze nog wel eens een potje vechten; vandaar die tanden…..

Onderweg zijn boerenfamilies hun tarwe en gerst aan het oogsten en dorsen met ossen. De armoede is evident; er wonen te veel mensen in wat overal elders als onherbergzame gebieden zouden worden beschouwd. Men ploegt en plant in velden die bijna geheel met stenen zijn bedekt. Het enige voordeel: de stenen beperken de verdamping van het weinige beschikbare water.

Lalibela is het historische hoogtepunt van de reis. Elf kerken die 700 jaar geleden uit de rotsen zijn gehouwen. Koning Lalibela hakte ze eigenhandig uit de rotsen, al moet daar wel bij worden vermeld dat hij ‘s nachts stiekem hulp kreeg van engelen. Andere historici houden het er op dat er tienduizenden arbeiders uit Egypte en India aan te pas zijn gekomen. Ja ‘gastarbeid’ is geen exclusief modern verschijnsel; dat arbeiders als engelen worden gezien is wel vrij uniek. De onder-de-grondse kerken hebben kleine ramen wat een mystieke lichtinval geeft waarin oude mannen in witte doeken rondschuifelen en bijbel lezen. Ondergrondse gangen maken het plaatje compleet.

We zijn er op 28 december; de naamdag van St. Gabriel, één van de belangrijkste heiligen. Om zeven uur zijn al honderden pelgrims in en bij de St. Gabriel en tientallen priesters. Het begint met een aanzwellend en afnemende zang, soms hortend en stotend en dan weer vol. Dan ritmisch geklap en een rijendansen, gestuwd door twee langzame troms. Een kruis wordt binnen gebracht, verlicht door een kaars, door priesters met kleurrijke gewaden. Het kruis gaat rond en het gezang zwelt weer aan. Vrouwen krijgen as van een priester om een kruisje op hun voorhoofd te maken. Het schilderij van St. Gabriel wordt naar buiten gedragen en een groep vrouwen danst rond een priester die een onwereldse blik in zijn ogen krijgt. Het maakt een oudtestamentsche indruk; zo zou de vreugde van de wet van de joodse chassidiem er ook uit kunnen zien.

De volgende dag is het weer rustig en zien we de rest van de kerken en veel pelgrims. Die lopen vaak langer dan een maand (en vaak op blote voeten) om op 7 januari in Lalibela te zijn. We zien ze de weg vragen aan de priesters. Ondanks een redelijk aantal toeristen is de verstilling voelbaar.

Dan is het weer tijd naar de moderne tijd terug te keren, en naar Addis. Da’s twee dagen rijden. We zijn net op tijd terug om oud en nieuw te vieren. Geen echt feest hier; het Ethiopische jaar begint op 11 september. Nadat we bijgekomen zijn hebben we Rienke en Jenne Jan de stad nog laten zien. We kennen we intussen de leukste plekjes, dus dat was erg gezellig. JJ is op 6 januari weer vertrokken naar Nederland. Rienke vertrok op 7 januari met haar vriendin Anna, om nog een rondje Zuid Ethiopië te doen.