één jaar in Addis

We zitten al weer een jaar hier in Addis. Een paar weken geleden hebben we voor de tweede keer Ineke’s verjaardag hier gevierd met een rit te paard door de bossen rond Addis. Leuk en een beetje spannend omdat de paarden soms over behoorlijk gladde richeltjes moesten. Voor Rienke was dat haar laatste weekend hier. Zoals de meesten van jullie wel weten is ze ondertussen weer in Nederland om daar haar geluk te beproeven. Omdat onze huurders toevallig per 1 juli de huur van ons huis in Ede hebben opgezegd gaat ze daar eerst wonen. Ze zoekt nog medebewoners….

lief paard he..

in de bossen boven Addis

Tijd voor een terugblik dus. Wat was dit voor een jaar? In ieder geval één met twee helften. Tot half december waren we erg druk met alles wat nieuw was: ons werk, ons huis, de stad. Dan de komst van de kinderen en de ‘grote vakantie’ in het noorden. Twee weken die in ons geheugen gegrift staan. Dan de tweede helft waar bij Rienke eerst bij ons in huis en daarna om de hoek woonde (nou ja, ruim een half uur lopen). In die tweede helft werden veel zaken routine en diende zich de welbekende cultuur­schok aan: het moment dat je denkt dat Ethiopiers ook nooit echt iets goed kunnen doen. Je ergert je aan alles wat los en vast zit. Het verkeer bijvoorbeeld.Dat komt ook omdat ik, Ineke, veel onderweg ben. Ik rijd graag auto, maar hier rijden de meeste mensen zo hopeloos slecht, er rijden zoveel stinkende auto’s, de ene na de andere weg wordt opgebroken, etc.. Verder missen we een beetje groen in de stad. Een leuke wandeling maken, daarvoor moet je echt de stad uit (juist ja, met de auto). Parken zijn er nauwelijks, en al helemaal geen parken waar je met een hond naar toe kunt. Het blijkt ook lastig om meer persoonlijk contact te krijgen met Ethiopiers. Ook dat is een bekend fenomeen: Ethiopiërs zijn trots en onafhankelijk en laten buitenlanders niet snel iets zien van hun privé leven. Tja, dan is het wel eens afzien en als dan ook de electriciteit weer eens uitvalt of er geen water is, dan denk je: was Ede toch geen beter idee?

Dat is één kant van het verhaal. De andere kant is positiever. We zijn dagelijks in de weer met allerlei zinvolle en interessante activiteiten. Ineke haar werk op school en bij Alemachen en Gerrit z’n werk bij Fair and Sustainable. Straks meer daarover. En we zien zo nu en dan prachtige stukjes Ethiopië en genieten van het weer dat vaak aangenaam is. En het blijft bijzonder het reilen en zeilen van dit fascinerende land te leren begrijpen. Hoe werkt het hier allemaal? Waarom gaan de zaken zoals ze gaan? We hebben nog niet het idee het allemaal te snappen, maar we doen ons best.

Kortom, een echt éérste jaar; een kennismakingsjaar. Voorlopig genoeg aanknopingspunten om uit te zien naar het tweede jaar. Eerst over twee weken op vakantie (Ineke vanaf 3 juli, Gerrit 12 juli – 5 augustus) in ons eigen huis in Ede, vandaar even naar Berlijn (waar Jenne Jan zit) en dan pakken we de draad weer op.

Ineke

Op de Taaltoekel, de Nederlandse school van Addis Abeba, heb ik het afgelopen jaar, soms met frisse tegenzin, lesgegeven aan 1^ste klassers op het VO. Nederlandse les dus, dat hebben de kinderen na afloop van hun reguliere onderwijs op een Internationale school. Daarnaast assisteerde ik soms in de onderbouw, hielp mee op de thema-zaterdagen, en was ik de IT-specialist (in het land der blinden…) van het team. Afwisselend en leuk om zo in een onderwijsteam mee te draaien. Wat IT in het onderwijs betreft, daarover ga ik begin juli een cursus volgen in Veldhoven. Twee weken geleden hebben we het schooljaar afgesloten, en volgend schooljaar ga ik er weer tegenaan. Dan ga ik ook de inburgeringslessen aan potentiele Nederland-gangers geven, en de bibliotheek onderhouden.

Een prima tegenhanger voor het toch wel luxe Nederlandse schoolgebeuren is het meewerken op Alemachen, het kindertehuis voor gehandicapte kinderen. Sinds december ga ik een of twee dagen per week met een groepje kinderen mee naar een Amerikaans ziekenhuis voor orthopedische ingrepen. Daar worden de meeste kinderen behandeld, en moeten, net als in Nederland, eerst voor een intake, en later voor controles of hernieuwde operaties steeds weer terugkomen. Wij zijn met onze groepen kinderen vaste bezoekers, en komen daarom meestal bovenaan de lijst, zodat het wachten niet ál te lang duurt. Maar intussen heb ik, meestal samen met Medhanit, de nurse van Alemachen al heel wat uren in de vaak niet al te frisse wachtruimte doorgebracht. Voor meer informatie over Alemachen kun je kijken op de site: http://www.alemachen.cbiset.com.

Ruim een maand geleden hebben we eindelijk een hulp in huis, Sebele, aangenomen. Een lieve, vrolijke meid waar we blij mee zijn. Nu kom ik ’s middags moe thuis van Alemachen en vind het huis lekker aan kant, kleren gewassen en gestreken etc. Toch wel wat luxe, 5 vijf (halve) dagen per week. Wat minder had ook wel gekund. Maar zij is erg blij weer werk te hebben, geen werk betekent geen inkomen. Ze is een schoonzusje van Abera, de leraar Amhaars, die mij tot voor kort de taal probeerde bij te brengen. Met die lessen ben ik toch maar gestopt, het was té veel droog-roeien. Oftewel, ik gebruik het in de praktijk toch niet veel.

Ook de beide jongens ‘buiten’ die om beurten waken over ons huis, de tuin netjes houden, gras knippen, de was (hopelijk op tijd) van de waslijn trekken als het gaat regenen, etc. zijn relaties van Abera. Aan Abera’s project, http://www.korahkids.org/  zullen we een keer een apart stukje wijden op onze blog.

Gerrit  

Met Fair and Sustainable gaat het prima; we hebben genoeg werk en het team draait lekker. Het is lastig om een goed inzicht te geven wat we allemaal doen. Een kort overzicht dan maar? Onze belangrijkste klant is Agri ProFocus, een samenwerkingsverband van 35 Nederlandse organisaties die iets met landbouw in ontwikkelingslanden doen. Voor hen organiseren we allerlei ‘events’:

vier mensen op kantoor

1.      ‘Finance Fairs’ waar banken en micro-financiers hun produkten/diensten kunnen aanbieden aan een paar honderd boerenleiders. Tegelijkertijd zijn er presentaties van beleidsmakers en wetenschappers over de problemen bij het verkrijgen van leningen om investeringen in de landbouw te financieren.

2.      Een nationale bijeenkomst over de nieuwe national coöperatie strategie met 100 deelnemers vauit de coöperaties, beleidsmakers, NGOs, banken en universiteiten.

3.      Een coachingstraject voor NGOs die meer rekening willen houden met de belangen en perspectieven van vrouwen in hun programma’s.

Dit zijn aardige en succesvolle activiteiten die veel voorbereidingen vergen. Soms is dat interessant: bijvoorbeeld als je een beleidsmaker die geen zin heeft om zijn beleid toe te lichten, toch zover weet te krijgen dat hij een presentatie houdt (en dat hij vervolgens zelf een consultatieronde organiseert over zijn beleid). Vaak is het hard werken om simpele, logistieke zaken voor elkaar te boksen. Het is een kwestie van het veel bellen, notulen maken, geld bij elkaar bedelen etc.

De betere klussen zijn toch de klussen in het veld. Dat liep het afgelopen half jaar wat minder omdat belangrijke klanten opeens de opdracht afzegden of uitstelden. Op dit moment is er weer volop werk:

1.      Samen met een NGO en twee micro-financiers cooperaties van gerstboeren opzetten die goede kwaliteit gerst kunnen leveren voor de brouwerijen van Heineken

2.      Een 80-tal boeren helpen hun cooperatie zo te versterken dat ze in staat zijn op gelijke voet te onderhandelen met een Nederlande bedrijf dat passievruchten verwerkt

3.      Een training verbeteren voor NGOs die dorpen helpen zich beter voor te bereiden op droogte en overstromingen (dus waarschuwingssystemen, rampenplannen etc.).

4.      Een training voor micro-financiers over hoe ze een specifiek financieel product kunnen ontwikkelen voor koffieboeren (bijv. door leningen en sparen te combineren of door leningen via coöperaties terug te laten betalen)

uitzicht vanuit mijn kantoor

5.      Een kort onderzoekje naar de kwaliteit van melk die met behulp van zonne-energie-koelers in het dorp wordt gekoeld voordat het met ezels naar een stadje wordt gebracht.

Helaas zijn alleen de eerste twee langlopende trajecten waar ik zo nu en dan een week voor naar het veld kan. In dat opzicht blijft het lastig dat veel beslissingen in Nederland worden genomen. Daar zitten de mensen die mij de afgelopen tien jaar inhuurden om concrete problemen in projecten op te lossen. Zij stuurden mij naar de boeren en de dorpen. Nu ik in Addis fysiek dichter bij de boeren woon, kom ik er minder. Ethiopiërs die hier voor donoren werken hebben niet de bevoegdheid om externe experts in te huren. En als ze dat al wel mogen, dan hebben ze liever een (lokale) consultant waarvan ze weten dat hij minder kritisch is; is nog goedkoper ook. Maar OK, de diversiteit van wat ik zoal langs zie komen en het feit dat Ethiopië in het hart van allerlei beleidsdiscussies staat maken veel goed. En er is nog een gelukje: ik mag in augustus naar Uruzgan. Daar zijn ondertussen 38 informele coöperaties opgezet naar het model dat we in 2010 hebben geïntroduceerd. Zo’n 1.700 boeren kopen met z’n allen 628 ton krachtvoer voor de winter (voor de minder ingewijden: dat is 63 vrachtauto’s). De groepen die in 2010 zijn begonnen krijgen nog maar 14% subsidie en zullen volgend jaar helemaal zelfstandig zijn. Daarnaast hebben ze bijna 9.000 beesten gevaccineerd. Dat zijn de cijfers althans die ik in augustus mag gaan checken en gebruiken om een vervolgprogramma te formuleren. Ik hoop over een paar jaar ook zulke concrete resultaten over Ethiopië te kunnen melden.

Timkat

De foto’s hieronder zijn van het Timkat feest. (In januari, ons epifanie) De replica‘s van de ark die in alle kerken staan worden naar een veld midden in Addis gebracht waar ze de nacht doorbrengen om de volgende ochtend besprenkeld te worden met het water dat de Aartsbisschop heeft gezegend met zijn kruis. Ook individuele gelovigen worden besprenkeld met het water: nou ja, zeg maar gerust dat ze nat gespoten worden.